Likya Kaya Mezarları

Likya kaya mezarları temele dört köşe bir sütun, üzerinde mezar odası ve onun üzerine örtülen geniş bir taş kapıdan ibarettir. En çok rastlanan tip olup, ülkenin batı yöresine has oldukları sanılmaktadır. Kaya mezarlarında nakış azdır. Varsa da tepedeki mezar odasının yan cephelerinde görünür. Likaya en özgü mezarlar kaya mezarlardır.

Henüz çeşitli anıtların arkeolojik ve epigrafik belgeleme aşamasında dahi mimari ve ölü gömme gelenekleri hakkında ve hatta bazı mezarların daha hassas tarihlenmesi yönünde önemli yeni açılar kazanılmıştır. Likya mezarlarının bazıları diğer mezarlar gibi ev tipinde olmayıp ıonik bir tapınak şeklinde tasarlanmıştır.

Başka, bir kaya mezarının çatısının üzerine tek bir levha monte etmenin bir mantığı olmadığı sanılabilir ancak bu levhanın, kaya mezarının üzerinde yükselen bir lahde ait olması olasıdır. Bir ev tipi mezar ve üzerinde bir lahitten oluştan kompozit anıtlar, Likya ölü gömme mimarisi çerçevesinde özgün bir tip oluşturur ve hem serbest mezarlar hem de kaya mezarları arasında görülebilir.

Lykia dikme mezarlarını süsleyen kabartmalar sekiz başlık altında toplanmıştır.

Son olarak Ksanthos’tan bir kouros başı, Likyada ele geçmiş fakat İonialı ustaların yapıtı olarak önemli görülmüş ve sadece kataloğa alınmıştır. Bu bölümde eserlerin ayrıntılı tanım ve ölçümleriyle, stil kritik yöntemi kullanılarak bugüne kadar farklı araştırmacılar tarafından önerilen tarihleri sunulmuştur. Sorunlu bazı eserlerde yeni tarihler önerilmiş veya önceki araştırmacılar tarafından önerilen farklı tarihlerden en kabul edilebilir olanı nedenleriyle aktarılmıştır.

Son bölümde ise, incelenen plastik eserlerin ikonografik özellikleri ve kökenleri, Lykia’nın tarihsel verileriyle birlikte değerlendirilmiş ve Likya kültürüne dair neler içerdikleri tartışılmıştır. Değerlendirme sadece tez kapsamındaki kronolojik sınırlamayla kalmamış, Likya’nın İ.Ö. 5. yüzyıl ve sonrası genel karakteriyle ilgili bir bakış da açısı sunulmuştur. Hangi anıtlar üzerinde ne tür konuların işlendiğinin genel resmini görebilmek amacıyla bir tablo eklenmiştir. Levhalar bölümünde sadece incelenen eserlerin değil, mümkün olduğunca karşılaştırılan eserlerin fotograflarına da yer verilmiştir.