Define mezarları 1 metreden 36 metreye kadar değişen derinlik ölçüleri vardır. Basit fakir mezarları ortalama 1 metrede bulunurken bazı kral tümülüsleri 36 metre derinliktedir.
Yüzeye en yakın mezarlar aslında kaya mezarlardır. Tabi bunların çoğu açılmıştır. Zemin altı kaya mezarlar ise derinlik olarak bize net bilgiler vermez. Kayanın kullanılabilir şeklinden tut ölen kişinin statüsüne kadar değişen ölçülerde yapılmaktadır.
Yüzeye en yakın toprak mezarlar basit fakir mezarları diye adlandırdığımız mezar tipleridir. Bunlar için yapılmış özel bir işçilik yoktur. Toprak ortalama 1 metre kazılıp cenaze defnedildikten sonra kapatılır. Daha sonra ölü hediyesi koyulur. Ölü hediyesi olarak ağzına yada gözlerine tek para yada göz bandı şeklinde koyulur. Bu mezarlar en çok roma döneminde yapılmıştır. Bulunduğu yerdeki zemin hafif şiş durur ve kabarık toprak gibi kazılıp tekrar doldurulduğu belli olur.
1 Metrenin biraz üstü yani 1,5 metre civarlarında oda mezarlar bulmak mümkündür. Bunlar bazen 1 metrede olabilir, çok önemli işçiliği yoktur. Normal kaya parçaları yanlara duvar gibi dizilip üzeri pişmiş topraktan yapılan kiremit veya yatay taşlar ile kapatılmıştır. Bunlar genelde 1 kişinin sığacağı büyüklükte olur. İçinden kısmen değerli eşya bulmak mümkündür. Hatta bazılarından heykel çıktığıda görülmüştür. Bu tip mezarlar bazen sıralı şekilde olur. Yani yan yana 5-6 tane sıralanır; aslında burası mezarlık alanıdır.
Üçgen ve kare oyma işaretlerinin mezarları biraz daha derin olur. Ortalama 1,5 – 3 metre civarlarındadır. İkiside oda mezardır içinden bolca değerli eşya bulmak mümkündür. Başta kap kacak olmak üzere heykel, göz yaşı şişesi, yadanlık ve ölen kişinin şahsi eşyalarına rastlanmaktadır. Hepsi çok değerlidir. Bu tip mezarı açtığınızda içinden çıkacak eşyaların parasal değerini tahmin etmek oldukça zordur.
Bazı yığma mezarlar 3 ila 5 metre civarlarındadır. Üzeri taş yığma, çakıl yığını ve benzer parça taşlarla belirtilmiştir. Yığma yüksekliği ortalama 1 metre civarlarında olur. Çevreye baktığınızda bu yığmanın doğal olmadığını sonradan birileri tarafından yığıldığını anlarsınız. Bu yığmalardan zeytinlik tarlalarında çok olur. onlar zeytinlik sahipleri tarafından yığılmıştır.
Mezar yığması ile çiftçilerin yığdığı yığmaları birbirine karıştırmayın. Bunlar en değerli mezarlar arasında gösterilir. Üzerindeki toprak alındıktan sonra altta muhtemelen oda bulunur. Odanın yanda girişi olabilir, üstten kapaklı olabilir. Bunu ancak mezarın mimarı ve ustası bilir. Genel itibarıyla mezarlar birbirine benzerlik göstersede kesin bir standardı yoktur.
Tümülüs yığmaların çoğunda bir standart vardır. En küçük tümülüs 9 metre en büyük tümülüs 36 metre civarlarındadır. Tümülüs mimari yapısında yığma yüksekliği 9-18-36 metre yani dokuzun katları şeklinde tasarlanmıştır. Tabi geçen zaman diliminde yığmalar yağmur ve diğer doğal afetler medeniyle küçülmüş yada şekil değiştirmiş olabilir. Normal şartlarda tümülüse üstten girmek çok zordur.
Aslında tümülüse üstten kazıda yapılmaz çünkü mezar odası tam olarak tümülüsün ortasında olmayabilir. Hatta çoğu ortasında değil kısmen yanlardadır. Bu sebepten dolayı bir tümülüsün mutlaka girişi tespit edilip direk giriş kapısı bulunmalıdır.
Kral mezarlarının çoğu derindir. Bizzat 17 metre derinliğinde kral mezarı gördüm. Yine bazı tapınak mezarlarında çeşitli derinliklerde olabileceğini hatırlatalım.
Lahit mezarların derinlikleri konusunda kesin bir bilgiyle konuşmak çok zordur. 1 metreden hatta 30 cm den 30 metreye kadar lahit mezar bulmak mümkündür. Lahit mezarlarda statü ne kadar büyükse o kadar derin olma ihtimali göz önüne alınmalıdır. Mezarını aradığınız kişi hakkında bilgi sahibiyseniz bu kişi bir filozof ile muhtemelen derinlerde olacaktır.
Yüzeye yakın mezar tüplerinden bir taneside küp mezarlardır. Çok fazla derin değildir kolayca bulunabilir. Küplerin kimisi boş gibidir. Aslında yakarak gömme yapıldığı için cesedin sadece kalan bir avuç külü bulunmaktadır. Bunu bulan ise küp boş çıktı sanır halbuki yakarak gömme geleneğinden kaynaklıdır. Bazı küplerin ise içinde ceset ve ölü hediyeleri bulmak mümkündür.
Kısacası mezarların ne mimari yapısı nede derinliğinin bir standardı yoktur. Coğrafi yapının el verdiği şekilde gömüler yapılır. Daha kolay kazılan bir dağ yapısı varsa burada mezardan kısmen daha derin yapılır. Daha zor kazılan kayalık alanlardakı mezarlar biraz daha yukarı yakın olabilir. Ölen kişinin ünlü bir zengin olmasıyla sıradan bir gariban olması derinliği belirleyen önemli sebeplerdendir.
Mezarlarda en çok rastlanan objeler arasında heykel ilk sıralardadır. Açılan mezar örneğinde olduğu gibi 3 adet heykel çıkarılmıştır. Mezar heykelleri en çok mermer, pişmiş toprak ve bronz heykellere rastlanmaktadır. Altın ve gümüş heykellerde bulmak mümkündür.
merabalar benim sorum nekropol mezarları arasında koridor oluyormu
mezarlar arası geçiş mümkünmü.
şimdiden teşekkürler.
Merhaba;Benim sorum kendi işlediğimiz tarlada yaklaşık 80 cm derinlikte mezarlar çıkıyor.bu mezarlar bi hayli büyük yapılmış ve bir tanesinin içerisi sıvanmış halde çıktı.Diğer yandan,tarlanın bir bölgesinde 9 adet yontulmuş köşeli taşlar çıktı.3 metre kare alan belki biraz daha büyük.Bu taşların köşelerinde olanlar birbirine kurşun kançalar ile sabitlenmiş.sadece orta kısımda yer alan taşlar birbirinden bağımsız.Bu konu hakkında bana bilgi verebilir misiniz.Nedir bu taşlar ve niye o şekilde zemine düş ve terazili bir şekilde sıralanmış.Teşekkürler